03 nov Buikpijn die niet overgaat bij kinderen. 14 Tips om de buikpijn te verzachten
Pien is 7 en komt vandaag voor het eerst bij mij in de praktijk. Ze is samen met haar moeder en vader. Pien verteld dat ze al haar hele leven buikpijn heeft. Als ze op school zit heeft ze er niet zoveel last van maar thuis wordt het altijd erger, soms is het zelfs zo erg dat ze niet naar school of naar ballet kan. Ze baalt als een stekker. “Mijn buik is gewoon stom” zegt Pien. Haar ouders weten zich ook geen raad meer. “Ik weet niet meer of ik haar met heel veel buikpijn toch naar school moet brengen of dat ze beter thuis kan blijven, we hebben alles al geprobeerd maar niks lijkt te werken.”
Het verhaal van Pien is een veel voorkomend verhaal. Het zorgt voor veel verdriet en frustratie, zowel bij ouders als bij kinderen die kampen met aanhoudende buikpijn.
Hoeveel kinderen hebben last van buikpijn?
Scroll snel naar:
Buikpijn bij kinderen is een veel voorkomend probleem, volgens de huisartsen standaard heeft ongeveer 8% van de kinderen heeft regelmatig last van buikpijn. Meisjes hebben vaker buikpijn dan jongens. Naast de buikpijn hebben deze kinderen ook vaak last van misselijkheid, obstipatie of diaree. Meestal gaat de pijn vanzelf weer over maar soms blijft de pijn en wordt het zo erg dat naar school gaan of sporten nog maar nauwelijks lukt.
Oorzaken buikpijn bij kinderen
Buikpijn bij baby’s
Een veel voorkomende klacht bij baby’s zijn darmkrampen. De darmen van baby’s zijn nog vol in ontwikkeling en daardoor erg gevoelig. Wanneer je als moeder borstvoeding geeft kunnen darmkrampen bij je baby ontstaan als je iets hebt gegeten waar je baby (nog) niet tegenkan, bijvoorbeeld een koolsoort, ui, paprika of pittige kruiden.
Baby’s die flesvoeding krijgen kunnen een intolerantie hebben voor koemelk of een ander bestand uit de flesvoeding. Het is dan aan te raden om te experimenteren met andere flesvoeding.
Obstipatie kan ook een oorzaak zijn van buikklachten bij baby’s. Ieder kind heeft een ander patroon van ontlasting. Zolang de ontlasting soepel is en je kind niet hard hoeft te persen tijdens het poepen hoef je je geen zorgen te maken. Je kind heeft last van obstipatie als hij of zij minder dan drie keer per week ontlasting heeft, of last heeft van harde droge poep.
Ook de overgang van borstvoeding of flesvoeding op vaste voeding kan zorgen voor buikpijn. De organen moeten wennen aan de nieuwe vorm van eten wat in eerste instantie buikpijn kan veroorzaken.
Buikpijn bij peuters en schoolgaande kinderen
- Obstipatie (verstopping)
- Wormen
- Gluten intolerantie (coeliakie)
- Voedsel intolerantie of allergie
- Blaasontsteking
- Parasiet in de dikke darm
- Bacterie
Wanneer de buikpijn niet overgaat is het belangrijk om de huisarts een onderzoek te laten doen naar de oorzaak van de buikpijn.
Wat als de oorzaak van de buikpijn niet gevonden wordt?
In veel gevallen kan de huisarts geen lichamelijk oorzaak van buikpijn bij kinderen gevonden. En toch is er pijn.
Kinderen klagen nooit zomaar over buikpijn, het is altijd een signaal dat er iets met je kind aan de hand is.
Prikkelbaar Darm Syndroom bij kinderen (PDS)
Bij het Prikkelbaar Darm Syndroom wordt de darmwand je kind snel geprikkeld bijvoorbeeld door voedsel of door spanningen, dit gaat gepaard met hevige krampen, een opgeblazen gevoel in de buik, winderigheid en veel buikpijn. Deze klachten gaan vaak samen met diaree of obstipatie, dit kan elkaar afwisselen. De buikpijn gaat meestal weer weg op het moment dat je kind gepoept heeft.
De kennis over het prikkelbaar darm syndroom is de laatste jaren toegenomen, maar nog steeds is er veel onbekend. Waarschijnlijk spelen veel verschillende factoren een rol bij het ontstaan van het prikkelbaar darm syndroom.
Veel kinderen met het prikkelbaar darm syndroom hebben ook andere vervelende klachten zoals vermoeidheid, maagklachten, brandend maagzuur, hoofdpijn, problemen met de blaas, pijn in de rug of in de zij.
Functionele buikpijn bij kinderen
De buikpijn is dan een teken dat er iets anders aan de hand is.
Spanningen geven vaak buikpijn bij kinderen. De spanningen kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door pesten op school, een scheiding, het overlijden van iemand waar je kind aan gehecht is geraakt of door faalangst.
Ook somberheid en angstige gevoelens kunnen zorgen voor functionele buikpijn.
Wanneer er veel spanningen in de omgeving zijn van je kind, kan je kind ook functionele buikpijn krijgen. Kinderen zijn gevoelig voor de spanningen van de mensen om hun heen. Wanneer je als ouders door een moeilijke periode gaat, tijdens een scheiding of wanneer er iemand die dichtbij staat wegvalt kan je kind buikpijn krijgen. Ook geweld en misbruik kunnen buikklachten geven.
Een verhoogd stress/spanning niveau kan functionele buikpijn veroorzaken en in stand houden. De buikpijn veroorzaakt vervolgens ook weer stress waardoor je kind in een vicieuze cirkel terecht komt.
Uit deze vicieuze cirkel komen is hartstikke lastig en lukt vaak niet alleen. Met de juiste begeleiding en hulp kan de buikpijn goed behandel worden en weer overgaan!
Chronische buikpijn bij kinderen
Wanneer de buikpijn bij je kind vaak terugkomt en langer dan 2 maanden aanhoudt dan heeft je kind chronische buikpijn. De buikpijn kan verschillen in intensiteit, soms is het hevig en soms zeurt het langdurig.
De oorzaak van deze buikpijn kan lichamelijk zijn. Bijvoorbeeld bij een voedsel intolerantie. Maar meestal kunnen de artsen geen lichamelijk oorzaak vinden. Wanneer er geen oorzaak gevonden wordt spreken we over chronische functionele buikpijn.
Soms kom ik in mijn praktijk kinderen tegen die geen last lijken te hebben van spanningen en waarbij er geen lichamelijke oorzaak gevonden kan worden voor de buikpijn. In dit geval is er bijna altijd een periode geweest waarin het kind last heeft gehad van een infectie of obstipatie. Vervolgens is de pijn aan blijven houden terwijl de oorzaak van de pijn al weg is.
Dit gebeurd soms met chronische pijn. Het is dan alsof het alarm blijf afgaan terwijl de inbreker al lang weg is. Hieronder leg ik uit hoe het pijncentrum in je lijf werkt.
Chronische buikklachten begrijpen
Je hele lijf zit vol met sensoren, die registreren heel nauwkeurig wat er allemaal gebeurd in je lijf. Verandering van druk, warmte of bijvoorbeeld je evenwicht wordt meteen opgemerkt.
Deze signalen worden via de zenuwen naar je ruggenmerg gestuurd en je ruggenmerg stuurt de signalen door naar je hersenen.
In je hersenen wordt bepaald of het signaal dat binnenkomt veilig of onveilig is. Je kan je vast voorstellen dat als je je hand op een gloeiende kookplaat legt, je hersenen razend snel het signaal onveilig maakt. Je voelt pijn wat ervoor zorgt dat je je hand snel weg kan trekken. Je hersenen hebben als taak om je te beschermen tegen gevaar.
Soms raakt het systeem dat je waarschuwt voor gevaar (een deel van je hersenen) in de war en gaat je lijf je over-beschermen. Je hersenen maken dan het signaal onveilig en pijn terwijl het gevaar al geweken is.
Het ontregelde gevaar systeem kan veroorzaakt worden door veel verschillende factoren. Bijvoorbeeld een ontregelde hormoon huishouding of aanhoudende stress kunnen ervoor zorgen dat je gevaar systeem in je hersenen minder nauwkeurig werkt.
De pijn begrijpen – een filmpje
De gevolgen van chronische of functionele buikpijn bij kinderen
Kinderen met chronische of functionele buikpijn zijn meestal niet heel erg ziek, maar de aanhoudende pijnklachten hebben wel een enorme impact op het leven van deze kinderen.
Kinderen met langdurige buikpijn slapen vaak slecht waardoor ze zich overdag vermoeid voelen. Hierdoor kunnen ze zich minder goed concentreren op school en gaan de schoolprestaties vaak achteruit. Dit geeft meer stress waardoor de pijn erger wordt.
Door de pijn en vermoeidheid hebben deze kinderen na school vaak weinig energie over om nog met vriendjes of vriendinnetje af te spreken, buiten te spelen of lekker te sporten.
Deze kinderen bewegen vaak minder waardoor de darmen minder goed werken en de conditie achteruit gaat. Het gevolg, meer buikpijn.
Doordat kinderen met aanhoudende buikpijn minder ontspannende en sociale activiteiten doen maken deze kinderen ook minder “happy hormonen” aan zoals serotonine, dopamine, endorfine en oxytocine. Deze hormonen zorgen voor natuurlijke pijnstilling.
Chronische buikpijn is een serieus probleem waar moeilijk vanaf te komen is zonder goede gespecialiseerde hulp.
Wat te doen als je kind buikpijn heeft?
1. Ga als eerste naar de huisarts.
Let op: Wacht niet met naar de huisarts gaan als je kind naast buikpijn ook onderstaande klachten heeft:
- Koorts
- Misselijkheid
- Overgeven
- Afvallen
- Bloedverlies
- Ernstige diaree
Ook als je kind last heeft van terugkerende buikpijn klachten is het belangrijk om naar de huisarts te gaan. De huisarts zal de oorzaak van de buikpijn te onderzoeken.
De huisarts doet een lichamelijk onderzoek en kan aanvullende onderzoeken laten uitvoeren zoals een onderzoek van de urine, poep of een bloedonderzoek.
Als er geen oorzaak gevonden kan worden bij de huisarts kan je kind worden doorverwezen naar een kinderarts of een de kinderarts maag-darm-leverziekten (kinderarts-MDL). Soms doet de kinderarts nog extra onderzoek zoals een voedselintolerantie onderzoek, echo of röntgenfoto.
2. Wanneer er geen oorzaak gevonden kan worden door de huisarts of kinderarts kan je worden doorgestuurd naar Move & Mind. Wij kunnen je kind helpen met kinderfysiotherapie en wanneer het nodig is kunnen we ook een gecombineerde behandeling starten met een kinderpsycholoog.
Volgens de richtlijn functionele buikpijn heeft zonder een goede behandeling heeft 1 op de 3 kinderen na 1 tot 15 jaar nog steeds last van buikpijn.
Behandeling functionele buikpijn en chronische buikpijn bij kinderen
De term chronische buikpijn is eigenlijk een verkeerde. Het woord chronisch doet vermoeden dat de pijn niet meer over kan gaan. Niets is echter minder waar!
Met de juiste behandeling kan de buikpijn van je kind weer overgaan!
Behandeling bij Move & Mind
Move & Mind vormt samen met de aangesloten specialisten een expertise team op het gebied van langdurige pijn en vermoeidheidsklachten bij kinderen.
Wij behandelen regelmatig kinderen met langdurige buikpijn.
Een behandeling voor chronische buikpijn of functionele buikpijn duurt meestal 12 weken en is heel effectief.
Kinderfysiotherapie bij langdurige buikpijn
De behandeling start altijd met uitleg over de pijn. Het is ontzettend belangrijk om eerst te weten hoe pijn wordt gemaakt in je lijf, waardoor het kan dat pijn soms niet overgaat.
Wanneer jij en je kind begrijpen hoe de pijn werkt, gaan we in kaart brengen wat de pijn bij jouw kind veroorzaakt.
Heeft je kind vaak last van spanningen? Of zijn er andere oorzaken waardoor de pijn maar niet overgaat?
De behandeling bestaat uit een combinatie van:
- leefregels
- voedingsadvies
- visualisatie oefeningen
- je brein leert dat het geen pijn meer hoeft te maken
- ontspanningsoefening
- bewegingsoefeningen
Kinderpsychologie bij langdurige buikpijn
Als het nodig is combineren we de behandeling met een behandeling bij de kinderpsycholoog, die zit gewoon bij ons in het gebouw, je kan zo van de psycholoog naar de kinderfysiotherapeut lopen. Vaak zijn de behandelingen aansluitend mogelijk zodat je niet meerdere keren per week naar ons centrum hoeft te komen.
De kinderpsycholoog behandeld bijvoorbeeld angst en somberheidsklachten met cognitieve gedragstherapie, EMDR, ACT of schema therapie en kan je kind tips geven hoe hij of zij beter kan omgaan met stress en spanningen.
“Marieke heeft op een fijne manier met ons meegedacht en de buikpijn klachten zijn verdwenen, dus top.”
(Review Zorgkaart Nederland).
Wat levert de behandeling op?
Laatst zei een jongen die klaar was met de behandeling “Ik heb nog buikpijn als ik heel veel honger heb.”, deze buikpijn kunnen we natuurlijk niet verhelpen met therapie ;-).
De meeste kinderen kunnen na de behandeling weer alles doen wat ze willen. Ze gaan weer naar school zonder buikpijn, spelen en sporten meerdere keren per week. Sommige kinderen hebben het nodig om 1 of 2 keer per week nog een visualisatie oefening te doen.
Kinderen die een behandeling bij ons gevolgd hebben slapen vaak weer goed en worden uitgerust wakker, klaar om de dag te beginnen zonder buikpijn!
Wat kan je zelf kan doen als je kind functionele buikpijn heeft?
- Stel je kind gerust. Leg uit dat er niks kapot is in de buik van je kind en dat buikpijn kan ontstaan doordat de darmen gevoelig zijn of door spanningen.
- Praat regelmatig met je kind over spanning. Vraag wat het spannend vindt, of waar je kind verdrietig of boos over is. Spanningen kunnen ontstaan op verschillende plekken, vraag alle plekken na waar uw kind regelmatig na zoals school, sport, BSO, opvang en thuis. Praten over wat je kind dwars zit kan al een hele opluchting zijn en de buikpijn verminderen. Hoe vaker dit onderwerp van gesprek is hoe beter je kind leert om te vertellen wat er speelt in zijn of haar leven.
- Stimuleer je kind om emoties te uiten. Emoties willen eruit, als emoties opgekropt worden kan het een oorzaak zijn van buikpijn.
- Praat maximaal 2x per week over de buikpijn met je kind. Wanneer er veel gepraat wordt over buikpijn blijven de hersenen van je kind het signaal onveilig maken.
- Doe leuke dingen samen met je kind. Door leuke dingen te doen krijgt je kind “happy hormonen”, dit zijn natuurlijke pijnstillers.
- Stimuleer je kind om de normale dingen zoveel mogelijk te blijven doen ondanks de buikpijn. Laat je kind dus ook met buikpijn naar school gaan. De afleiding van school kan ervoor zorgen dat de pijn minder wordt.
- Als uw kind problemen heeft, los deze dan samen op. Bijvoorbeeld als je kind gepest wordt. Praat dan ook met de leerkracht van je kind.
- Als er thuis veel spanningen zijn dan is het belangrijk dan je als ouders daarmee aan de slag gaat. Kinderen zijn heel gevoelig voor spanningen thuis. Praat eventueel met je huisarts over de spanningen thuis zodat hij je kan helpen.
- Vertel je kind dat hij of zij ook alleen met de huisarts mag gaan praten. Soms voelen kinderen zich vrijer om te praten over moeilijke onderwerpen met iemand buiten het gezin.
- Geef je kind geen paracetamol, dit helpt niet bij functionele buikpijn.
- Zorg voor voldoende beweging, elke dag minimaal 1 uur.
- Geef je kind gezonde voeding met voldoende vezels.
- Stimuleer je kind om elke dag minimaal 1,5 liter water te drinken.
- Doe samen met je kind een ontspanningsoefening voor het slapen gaan.
Literatuur
Marieke Versteegt
Laatste berichten van Marieke Versteegt (toon alles)
- Vacature (kinder) ergotherapeut / kinderfysiotherapeut / kinderoefentherapeut - 12 februari 2024
- Tips bij zorgverzekering stress 2023 - 9 december 2022
- Dystrofie en Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) bij kinderen en volwassenen. Een pijnlijke aandoening! - 29 augustus 2022