Hoge of lage pijngrens? Het bestaat niet!

Acute pijn Move & Mind De Bilt

Hoge of lage pijngrens? Het bestaat niet!

Laatste update 12-10-2020 | Gepubliceerd 15-05-2020

In de praktijk hoor ik vaak “ik heb een lage pijngrens” of “mijn kind heeft een hoge pijngrens” maar wat is de pijngrens nou eigenlijk, bestaat het wel en kan je je pijngrens trainen?

Wikipedia schrijft het volgende:

De pijngrens of pijndrempel is het punt van waaraf een toenemende prikkel als pijn wordt ervaren. Dit punt is zeer subjectief, en hangt af van iemands pijntolerantie. Het is mogelijk dat een identieke prikkel bij de ene persoon niet als pijnlijk wordt ervaren, en bij de andere persoon wel. Ook kan de pijngrens binnen één persoon veranderen in de tijd.

Met de pijngrens wordt dus bedoeld of iemand snel pijn voelt of dat het juist lang duurt voordat iemand pijn voelt.

Het is fabeltje dat mensen een hoge of juist een lage pijngrens kunnen hebben!  

Hieronder leg ik uit hoe het zit:

In mijn blog “Pijn, hoe werkt dat eigenlijk. Acute pijn” noemde ik al het volgende voorbeeld:

Stel een overvaller dringt een juwelierszaak binnen. De eigenaar Claas schrikt zich rot, roept dat de overvaller weg moet gaan maar de overvaller dreigt hem neer te schieten met een pistool. Claas rent snel weg en zwikt daarbij zijn enkel. Doordat hij zo bang is voor de overvaller, voelt hij geen pijn en kan hij op volle snelheid wegrennen. ’s Nachts in bed wordt hij zweten wakker en heeft hij opeens ontzettend veel pijn in zijn enkel, de pijn is bijna ondragelijk en hij besluit midden in de nacht naar de huisartsenpost te gaan. Daar blijkt zijn enkel gebroken te zijn.

 

“Handig zo’n praktische gids met tips! Ik ben er meteen mee aan de slag gegaan en het werkt!”

(Anneloes 17 jaar)

Doe mij maar een leven zonder hoofdpijn Move & Mind De Bilt chronsiche pijn

 

Hoofdpijn Move & Mind de Bilt Kinderfysiotherapie

 

 

Heeft Claas een hoge of een lage pijngrens?

Als de hoeveelheid schade in het lichaam de pijn zou bepalen, zou Claas tijdens het wegrennen veel meer pijn gevoeld hebben dan toen hij ’s nachts in zijn bed lag. We kunnen dus niet zeggen dat Claas een hoge pijngrens heeft, hij voelde immers ondraaglijke pijn op het moment dat hij nauwelijks iets bewoog, maar ook niet dat hij een lage pijngrens heeft, hij voelde immers geen pijn toen hij rende met een gebroken enkel.

Claas is geen uitzondering, bij iedereen werkt het lijf zo. Je hebt vast wel eens meegemaakt dat je een blauwe plek had terwijl je je niet kon herinneren dat je je ergens gestoten hebt. De hoeveelheid pijn die je voelt is afhankelijk van de omstandigheden.

Hebben vrouwen of mannen een hogere pijngrens?

Mannen worden door vrouwen vaak ‘aanstellers’ genoemd, ik hoor mijn vriendinnen regelmatig klagen over hun man met de ‘mannengriep’. Vrouwen claimen ook dat ze beter tegen pijn kunnen omdat ze elke maand weer de pijnklachten tijdens hun menstruatie moten doorstaan. Maar mannen roepen vaak dat vrouwen al piepen bij het minste of geringste en dat ze zo gevoelig zijn. Onderzoek laat zien dat mannen daar wel een punt hebben;

Vrouwenlijf heeft meer pijnzenuwen

Het vrouwenlichaam telt op sommige plekken meer pijnzenuwen en zij lijken dus pijn eerder te kunnen voelen dan mannen. De vraag of vrouwen beter tegen pijn kunnen dan mannen moeten we dan ook met nee beantwoorden.

Naast het verschil tussen mannen en vrouwen zijn er meerdere factoren bekend die meespelen bij iemands pijn. Als je depressief bent verdraag je bijvoorbeeld minder pijn. Ook hoe je leeft heeft invloed, op de momenten dat je sport verdraag je pijn beter maar op de momenten dat je veel aandacht besteed aan lichamelijk sensaties verdraag je minder pijn. Uit onderzoek blijkt verder dat (oprecht) lachen helpt tegen pijn. En proefpersonen die werden gevraagd om aan een seksuele fantasie te denken, voelden pijn minder sterk. Misschien nog wel opmerkelijker: alleen al naar een pijnstiller kijken, verlicht volgens een studie bij veel mensen de pijn.

Uit al deze voorbeelden blijkt dat pijn afhankelijk is van de context, met andere woorden, de omstandigheden waarin je je bevindt maakt of je pijn voelt of niet. Zo probeert je lijf je zo optimaal mogelijk te beschermen.

 

Hoe zit dat dan met chronische pijn en de pijngrens?

 

Hoge lage pijngrens

Als je last hebt van chronische pijn hebben je hersenen geleerd om in veel omstandigheden het signaal ONVEILIG te sturen (wil je weten hoe dat werk? lees deze blog), wat ervoor zorgt dat er pijn gemaakt wordt. Bij chronische pijn kan het zijn dat je lijf je aan het over beschermen is en dat je hersenen hebben geleerd om in veel verschillende contexten pijn te maken. Dan is het zo dat hoe vaker je luistert naar deze pijn, hoe meer je hersenen ervan overtuigd raken dat je je inderdaad in een onveilige situatie begeeft en dat het klopt om pijn te maken. De pijn neemt hierdoor toe en ga je steeds vaker voelen. Het is dan niet zo dat mensen met chronische pijnklachten een lage pijngrens hebben, maar hun hersenen zijn in standje overbescherming blijven staan.

In dit filmpje krijg je uitgelegd hoe het zit met chronische pijn

Oefening voor je pijngrens

Nu we weten dat een hoge of lage pijngrens niet bestaat, weten we ook dat het niet lukt om je pijngrens te trainen en dat je pijngrens verleggen ook niet lukt. Als je last hebt van chronische pijn kan je wel je hersenen trainen om vaker het signaal VEILIG te sturen waardoor je minder last hebt van pijn. Hieronder een oefening:

  1. Bedenk welke activiteit je nu niet kan doen omdat je teveel pijn ervaart.
  2. Maak een schema waarin je deze activiteit dagelijks gaat doen.
  3. Begin met deze activiteit op een heel laag niveau (bijvoorbeeld: als je wilt tennissen, begin dan met een korte wandeling) en bouw het heel rustig op.
  4. Hou je aan je schema.
  5. Stel jezelf gerust met helpende gedachten: “Mijn lichaam is gezond, er is niks stuk alleen is mijn beschermingssysteem vergeten uit te gaan. Ik leer mijn hersenen om het signaal VEILIG te sturen”.
  6. Hou vol! Raak niet teleurgesteld of ontmoedigd als je toch een stapje terug moet doen of het rustiger aan moet opbouwen dan je had gedacht.
  7. Heb geduld. Je kan je pijnsysteem veranderen maar dit kost veel tijd. Hou vol en vier je resultaten.

 

Samengevat: Hoeveel pijn je voelt is niet afhankelijk van de schade maar van de context (de omgeving)! Heb je vaak last van pijn? Dan kan je je hersenen leren om minder gevoelig te worden. 

 

Heb je vaak last van pijn?

Neem hier contact met ons op, we helpen je graag!

 


 

Literatuur

  1. Buckingham, A., Richardson, E.J. The Relationship Between Psychological Resilience and Pain Threshold and Tolerance: Optimism and Grit as Moderators. J Clin Psychol Med Settings (2020). https://doi.org/10.1007/s10880-020-09731-7
  2. Gaab J, Jiménez J, Voneschen L, Oschwald D, Meyer A, H, Nater U, M, Krummenacher P: Psychosocial Stress-Induced Analgesia: An Examination of Effects on Heat Pain Threshold and Tolerance and of Neuroendocrine Mediation. Neuropsychobiology 2016;74:87-95. doi: 10.1159/000454986
  3. Martin, R. Influence of biological sex, trait gender, and state gender on pain threshold, pain tolerance, and ratings of pain severity. Pers. Individ. Dif. 2019138, 183–187.

 

 

The following two tabs change content below.

Marieke Versteegt

Auteur | (Kinder)fysiotherapeut | Bewegingswetenschapper | (Jongeren)Coach op Move & Mind
Marieke Versteegt is de oprichter en drijvende kracht achter Move & Mind. Zij helpt mensen om weer grip te krijgen op de pijn of vermoeidheid via (kinder)fysiotherapie en (jongeren)coaching. Ze deelt ook graag wetenschappelijke informatie via blogs.